Asekuracja partnera podczas wspinaczki skalnej
Jak poprawnie asekurować partnera podczas wspinaczki skalnej?
Asekuracja partnera podczas wspinaczki na ściance i w skałach jest jedną z podstawowych umiejętności którą musi posiadać wspinacz. Od niej zależy w główniej mierze bezpieczeństwo naszego partnera. Jest to podstawowa czynność uczona na kursach, począwszy od kursu wspinaczki na sztucznej ścianie, po kurs skałkowy. Z tego względu zalecamy nabyć ją pod okiem instruktora wspinaczki. Poniższy materiał jest utrwaleniem wiedzy nabytej na kursach i tak należy go traktować.
Należy zacząć od tego, że asekurujący powinien stać w miejscu zapewniającym stabilną i bezpieczną pozycję w trakcie asekuracji, w miarę blisko skały i linii przebiegu drogi.
Przygotowanie liny i sprzętu
Linę kładziemy od strony ręki blokującej. Wiążemy węzeł (zalecany stoper czyli połówka podwójnego zderzakowego) metr od końca liny lub przywiązujemy ten koniec do płachty kluczką lub podwójną ósemką. Zawiązany na końcu liny węzeł, asekurujący zawsze układa w sposób umożliwiający jego kontrolę wzrokową - węzeł nie jest przykryty liną. Przeklarowujemy linę od tego węzła do drugiego końca, sprawdzając jej stan. Końcówkę przywiązujemy do wyróżnionej szlufki w rogu płachty lub kładziemy w widocznym miejscu.
Kontrola partnerska
Wspinacz sprawdza czy asekurujący jest gotowy do asekuracji:
- Czy przyrząd ma wpięty do łącznika uprzęży, karabinkiem zabezpieczalnym i zabezpieczonym, z zamkiem umieszczonym po przeciwnej stronie niż ręka blokująca.
- Czy lina wychodząca do wspinacza znajduje się u góry, zaś idąca do ręki blokującej na dole przyrządu asekuracyjnego.
- Sprawdza również poprawność założenia uprzęży asekurującego oraz węzeł na końcu liny. Zwraca uwagę aby asekurujący założył obuwie chroniące stopy oraz zabezpieczył włosy i luźne elementy ubioru przed wkręceniem w przyrząd.
Asekurujący sprawdza poprawność założenia uprzęży wspinacza oraz czy wspinacz jest poprawnie przywiązany i gotowy do wspinania (np. czy posiada odpowiednią ilość ekspresów).
Pozycja asekurującego
To pozycja stojąca (asekurujący nie siada, nie kuca itp.). Wykroczna noga przeciwstawna do ręki blokującej. Ręka blokująca po przeciwnej stronie niż skała. Noga wykroczna w delikatnym zgięciu, skierowana w kierunku potencjalnego szarpnięcia.
Asekuracja w czasie wspinania
Asekurujący bierze linę od węzła którym przywiązany jest wspinacz, po czym wpina ją do przyrządu, przypiętego już do łącznika uprzęży. Następnie wydaje odpowiednią ilość liny, która wystarczyć powinna do zrobienia pierwszej wpinki.
Spotowanie do pierwszej wpinki polega na zminimalizowaniu skutków odpadnięcia, przy pełnym zachowaniu bezpieczeństwa spotującego. Spotujemy wtedy kiedy jest to niezbędne i możliwe.
Od pierwszej wpinki asekurujemy z przyrządu. Asekurujemy w taki sposób aby umożliwić wspinaczowi płynną wspinaczkę i wykonywanie wpinek, przy czym przy pierwszych wpinkach zwracamy szczególną uwagę na ryzyko dolecenia do ziemi. Unikamy zbędnego luzu w układzie asekuracyjnym.
Ręka blokująca obejmuje linę wszystkimi palcami, a kciuk ją rygluje. Znajduje się poniżej przyrządu, przy zewnętrznej części uda. Ręka blokująca nigdy nie rozstaje się z liną pod przyrządem.
Asekurujący reaguje na błędy wspinacza, informując go o tym (pominięte wpinki, kierunek wpięcia ekspresu, prawidłowe wpięcie liny w ekspres, przesztywnianie układu, agrafka, wchodzenie pod linę, zejście z linii drogi).
Asekurujący reaguje na komendy wspinacza. Przy większej liczbie osób należy adresować komendy wspinaczkowe imiennie.
- Komenda BLOK oznacza, że prowadzący oczekuje mocnego wybrania liny w układzie asekuracyjnym. Asekurujący wybiera linę po czym blokuje przyrząd i dokłada drugą rękę do liny pod przyrządem. Potwierdza wykonanie czynności komendą MASZ BLOK.
- Komenda LECĘ oznacza odpadnięcie. Asekurujący niezwłocznie przystępuje do wyłapania lotu.
- Komenda LUZ/LUZU oznacza prośbę o wydanie liny.
- Komenda WYBIERZ/WYBIERAJ oznacza prośbę o wybranie liny.
- Komenda DÓŁ/W DÓŁ/NA DÓŁ oznacza prośbę o opuszczenie wspinacza.
Opuszczanie wspinacza
Asekurujący stoi tak aby lina przełamywała się jak najmniej na pierwszym ekspresie. Linę trzyma oburącz pod przyrządem przez cały proces opuszczania, przesuwając ją bez przekładania rąk. Asekurujący przybliża się do ściany przed wypięciem ostatniej wpinki przez wspinacza oraz przypomina opuszczanemu wspinaczowi o wypięciu ekspresu kierunkowego.
Asekuracja kończy się dopiero po uzyskaniu przez opuszczanego wspinacza stabilnej i bezpiecznej pozycji na ziemi oraz po jego wyraźnej komendzie NIE ASEKURUJ.
Wspinacz odwiązuje linę od uprzęży i zostawia ją bez węzła. Asekurujący ściąga linę do płachty, a jej koniec dowiązuje do wyróżnionego miejsca na płachcie (szlufka) lub kładzie w widocznym miejscu.
Rekomendowany sprzęt
Po ukończonym kursie wspinaczkowym rekomendujemy liny o średnicy od 9,5 do 10 mm, ze względu na fakt, że osoby początkujące często mają problemy z asekurowaniem na linach zbyt cienkich. Długość liny powinna być dopasowana do rejonu działania. W Polsce wystarczy 60 m, a praktycznie nawet 50 m. Na południu Europy standard to 60 m, aczkolwiek jest wiele rejonów gdzie wymagana będzie 70 lub 80 metrowa lina. Zakupiony przyrząd asekuracyjny powinien być dopasowany do średnicy liny.
Zalecamy używanie kasków wspinaczkowych, szczególnie w rejonach zatłoczonych, nowych, kruchych, w sektorach gdzie znajdują się również drogi wielowyciągowe, w rejonach piętrowych oraz gdzie wypasają się powyżej zwierzęta.
Dla asekurantów bardziej doświadczonych, asekurujących dużo i często, polecamy dopasowane rękawiczki skórzane, jak i okulary do asekuracji (pryzmaty). Jednak jeśli jesteś asekurantem początkującym, o nieutrwalonych jeszcze nawykach asekuracyjnych, ze względów bezpieczeństwa najlepiej jest nie używać rękawiczek oraz okularów do asekuracji.